Bayramı bayram gibi yaşamak

Her milletin kendisine özgü milli ve dini bayramları ve her bayramın o milletin kültür ve medeniyetinde ayrı bir yeri ve önemi vardır. Kurban Bayramını anlayabilmek için kurbanı anlamak gerekir.                                                       
Kurban; İslam’ın şiarı, Allah yolunda her türlü fedakârlığın sembolüdür.
Kurban; Allah’ın emrine teslim, Resulünün uygulamasına tabi olmaktır.
Kurban ibadetinde derin bir kulluk idraki vardır. Kesilen hayvanın etleri ve kanları yüce Allah’a ulaşmazken, sadece müminin takvası ( kulluk idraki ) O’na ulaşır.
Kurban; Kulluğu sadece yüce Allah’a has kılarak tevhidi gerçekleştirmektir. Kurbanla mümin " Yalnızca sana ibadet/kulluk ederiz. Yalnız Senden yardım dileriz.” (Fâtiha; 5 ) sözünü yerine getirir.
Kurban şükürdür; Rabbimizin verdiği sayısız nimetlerin kadri ve kıymetini bilmektir. Heva ve heveslerin, hırs ve tamahların esiri olmamaktır.
Kurban, niyetimizin saf ve berraklığını yüce Allah’a arz etmektir.
Kurban, nefsaniyetin insaniyetimizi esir almasına karşı direnç göstermek, duyarsızlaşan duygularımızı bu direnç ile onarmaya çalışmaktır.                                                                                          
Kurban, kardeşlik ruhunu canlandırmak, bu şuuru pekiştirmektir.
İnancımıza göre sadece yüce Allah adına kurban kesilir ve sadece yüce Allah’a kurban olunur. Anadolu insanının “kurban olayım”, “ kurban olduğum” , “Annen sana kurban olsun” deyimlerini sıklıkla tekrarladığına şahit oluruz. Türkçemizde “ kurban olayım, kurban olsun” deyimleri “aşırı sevgi ve hayranlık”, ile “ yalvarma, yakarma” anlamlarında mecazen kullanılır. Örneğin: “Kurban olayım, ne güzel memleket!” denildiğinde, ey güzel vatanım seni çok seviyorum demek isteriz.  “Kurban olayım, bu işimi yapıver.” Dediğimizde de “ yalvarırım bu işimi hallediver” demek isteriz.
“ Yaratana Kurban” deyip kurban kesen Müslümanlar yukarıdaki her iki mecazi anlamı kullanarak yüce Allah’a karşı duydukları sevgi, saygı, bağlılık ve yakarışlarını dile getirir ve yalvarıp yakarırcasına O’ndan bağışlanma ve yakınlık talep ederler. Müslümanlar bu yakarışları ile Hz. İsmail'in teslimiyeti ve Hz. İbrahim'in sadakatinde bağlı ve sahip olduklarını göstermiş olurlar.
Kurban Bayramı; ayrılığın birliğe, gayrı lığın bütünlüğe, dargınlığın muhabbete dönüşme umududur.
Kurban Bayramı; İslam’a aykırı bilgi, duygu, düşünce ve eğilimlerimizi kazdığımız kurban çukuruna gömmedikçe gönüllerimize rahmet, mağfiret ve merhamet ışığının düşmeyeceğine inanmaktır.                                                                                                                 Kurban Bayramı; ruhumuzu yüce Allah yolunda feda ettiklerimizin ecri ile arındıracağımıza olan inançtır. Kurban Bayramı, kurban edilenin cisminin değil, kurban edenin takvasının ( ihlas ve samimiyet ) yüce Allah’a ulaşacağına olan kesin inançtır.                                                                              
Kurban Bayramı; duygu, düşünce ve davranışlarımızı yeniden diriltecek olan tüm erdemleri kuşanabilmek adına, yalanın, bencilliğin, tekebbürün, samimiyetsizliğin, sevgisizliğin de kurban edilmesidir. Özetle derin manası ile Kurban Bayramı, inanç ve teslimiyet ile akıl arasındaki varoluşsal bağın yeniden kurulmasıdır.
Kurban Bayramı; doğudan batıya, kuzeyden güneye dünyamızdaki tüm yoksul yüreklerin acılarını bir nebze de olsa dindirebilme bayramdır.
Kurban Bayramı; “ Kurbanını paylaş, kardeşinle yakınlaş ” çağrısına kulak vermek, bu çağrının gereğini yapmaktır.
Peygamber efendimiz bir bayram sabahı ashabına şöyle seslenmiştir: 
“Bugün ilk işimiz, (bayram) namazı kılmak, sonra dönüp kurban kesmektir. Kim böyle yaparsa sünnetimize uymuş olur.”
Hz. Peygamberin (s.a.v.), kurban bayramının arefe günü sabah namazından başlayarak bayramın dördüncü günü ikindi namazına kadar, ikindi namazı da dâhil olmak üzere kılınan farz namazlarından sonra teşrik tekbirleri getirdiğine dair rivayetler vardır.
Buna göre Hanefîlerde tercih edilen görüşe göre arefe günü sabah namazından bayramın dördüncü günü ikindi namazına kadar 23 vakit, kılınan her farz namazın ardından teşrik tekbiri getirmek, kadın erkek her Müslümana vaciptir. Teşrik günlerinde kazaya kalan namaz aynı günlerde kaza edilirse teşrik tekbiri de getirilir. Teşrik günleri çıktıktan sonra kaza edilmeleri hâlinde ise tekbir getirilmez. Namaz eda veya kaza edilmedikçe tekbir getirilmez. Onun için Müslüman her zaman olduğu gibi özellikle kurban bayramı günlerinde namazlarını kılmalı, teşrik tekbirini de getirmelidir.
Kurbanımız makbul, yakınlığımız daim olsun. Kurbanın bütün anlam dünyası ile ruhlarımızı kavraması dileklerimle Kurban Bayramımız mübarek olsun.
Fahri SAĞLIK
Emekli Müftü