DÜNYA ŞAMPİYONU OLMAK – 4
(ALEKSANDR ALEKSANDROVİÇ ALEKHİNE)

Lasker’den dünya şampiyonluğu ünvanını 1921’de maç kaybetmeksizin kazanan
Kübalı Jose Raul Capablanca için çok sözler söylendi. “Satrancın Mozart’ı”, “Satranç onun
anadiliydi”, “Satranç makinası” gibi unvanların sahibi Capablanca (1888-1942) satranca 4
yaşında başlamış, 1921’de aldığı dünya şampiyonluğu unvanını 1927 yılına kadar korumayı
başarmıştı.
Capablanca’yı 1927 yılında yenerek Dünyanın 4. satranç şampiyonu olan Aleksandr
Aleksandroviç ALEKHİNE, satrançta Rus devrinin başlamasını sağlamıştı. Alekhine’in
dünya şampiyonluğunu aldığından itibaren, 20. Yüzyılın kalan 73 yılının tam 65 yılında Rus
oyuncular dünyanın satranç şampiyonluğu ünvanının sahibi olacaklardı. 1946-1948 yılları
arasında da satrançta dünya şampiyonu olmadığını düşünürsek, bu 73 yılda sadece 6 yıl Rusya
haricindeki ülkeler satrançta dünya şampiyonu çıkarabildiler.
Alekhine ile başlayıp Botvinnik, Smislov, Petrosian, Spassky, Karpov ve Kasporav’a
kadar devam eden bir hikâyenin başlangıcıydı aslında 1927 yılı.
1892 yılında Moskova’da zengin bir ailede doğan Alekhine, satrancı 4 yaşında iken
ağabeyinden öğrenir. 1920 Rus devriminden sonra sulh yargıcı olur ve analitik zekâsıyla
kriminal suçları çözmekte çok başarılı olur. Alekhine, aynı zamanda çok iyi bir şekilde
Fransızca ve Almanca da bilmektedir.

Alekhine, dünya şampiyonluğu unvanını 1927’den 1935’e kadar korur, 1935
yılında Hollandalı Max Euwe’ye karşı dünya şampiyonluğu unvanını kaybetse de 1937’de bu
unvanı tekrar geri alır ve 1946 yılında vefat edene kadar bu unvanı korumaya devam eder.
Arada 2 yıllık bir dönem kesintiye uğramış olsa da tam 17 yıl dünya şampiyonu olarak,
Laskerden sonra bu unvanı en uzun süre elinde bulunduran şampiyon olur.
1946 yılında Portekiz’in Estoril şehrinde bir otel odasında ölü bulunan Alekhine,
şampiyonluk ünvanını mezara kadar götüren tek şampiyondur. O öldükten sonra satranç
camiasında bir karmaşa çıkmış. 1946’dan 1948 yılına kadar satranç camiası fetret devri
yaşamış ve 2 yıl boyunca şampiyon çıkarmayı başaramamıştır.

Ruhu şad olsun.
(Devamı gelecek)

Saygılarımla
Hakan BİLİCİ