Vatan, Bayrak Ve Allah Yolunda Şehitlik: Bir Psikososyal Gerçeklik

Kıymetli okurlarım bugün sizlerle yüreğimizin en derin sızısı ama aynı zamanda en büyük gurur nişanı olan şehadet makamını ve bu kutsal emaneti taşıyan ailelerimizin ruh dünyasını konuşmak istiyorum. Şehitlik bizim Türk İslam kültürümüzde sadece dini bir mertebe değil toplumsal hafızamızın milli kimliğimizin ve aile yapımızın en mukaddes yapı taşıdır. Bu durumu anlamak için sadece gözyaşına değil inanca yas sürecine toplumsal destek mekanizmalarına ve o büyük travmanın nasıl bir büyümeye dönüştüğüne yakından bakmamız gerekir.

Bir insanın vatanı bayrağı ailesi ve Allah yolu gibi değerler uğruna canını feda etmeyi göze alması psikolojik açıdan aşkın bir amaç ile açıklanır. Bu durum bireyin kendinden daha büyük bir ideal uğruna varlığını adamasıdır. Görev başındaki kahraman askerimiz polisimiz veya kamu görevlimiz için vatan sadece coğrafi bir simge değil kişiliğinin ayrılmaz bir parçasıdır. Toprağı bir ana olarak görme içgüdüsü dini inancın verdiği o muazzam mükafat duygusu ve silah arkadaşlığı ruhu bu sarsılmaz motivasyonun temelidir. Vatan sevgisi ve manevi değerler bireyi kendi varlığının ötesinde bir kutsallığa taşır.

Şehit ailelerimiz için ise kayıp ani bir yıkım olsa da onları diğer yas süreçlerinden ayıran çok temel bir fark vardır ki o da anlamlandırma çabasıdır. Normal ölümlerde yas süreci inkar öfke ve depresyon evrelerinden geçerken şehit ailelerinde bu duyguların arasına kocaman bir gurur sızar. Aile evladının veya eşinin kaybını boşa gitmiş bir acı olarak değil yüce bir makama erişim olarak kodlar. Bu bilişsel yeniden yapılandırma yani zihindeki bu kutlu değişim travmanın kronikleşmesini engelleyen en güçlü kalkandır.

Şehit cenazeleri toplumun en yüksek katılım gösterdiği ritüellerdir ve bu törenler ailenin acısının kamusallaşmasını sağlar. Toplumun aileye sunduğu şehit ailesi statüsü yalnızlık hissini azaltsa da ailenin omuzlarına her zaman dik durma sorumluluğu yükler. Psikososyal açıdan bu ailelerimizin en büyük ihtiyacı toplum tarafından asla unutulmamaktır. Bizler kolektif bir yas tutarak şehidi kendi evladımız gibi benimser ve ailesinin acısını paylaşırız. Şehit isimlerinin sokaklarda okullarda yaşaması ailenin yaşatma arzusuna hizmet eder. Şehitlik mertebesinde aile bir mağdur değil bir kahraman yakını olarak görülür.

Eşler ve çocuklar için süreç biraz daha hassas ve karmaşıktır. Evlatlarımız babalarının cennette onları beklediği anlatısıyla teselli bulurken ergenlik döneminde o fiziksel yokluğun getirdiği boşlukla yüzleşebilirler. Bu noktada babanın ideallerinin çocuğa aktarılması özgüven inşasında kritik rol oynar. Genç yaşta eşini kaybeden kadınlarımız için ise şehit eşi olma vakarı bazen kendi bireysel ihtiyaçlarını baskılamalarına neden olabilir. Toplumsal beklentiler bazen eşin yasını yaşama biçimi üzerinde bir baskı oluşturabilir. Bu sebeple psikososyal destek eşin hem yasını tutmasına hem de bireysel yaşamını sürdürmesine odaklanmalıdır.

Şehit ailelerine yönelik çalışmalar sadece maddi yardımlarla sınırlı kalmamalı derinlemesine bir ruhsal desteği de içermelidir. Manevi danışmanlık inanç sisteminin iyileştirici gücünü kullanırken diğer şehit aileleriyle kurulan iletişim beni sadece yaşayan anlar düşüncesiyle büyük bir sağaltım sağlar. Sürdürülebilir ilgi sadece yıl dönümlerinde değil hayatın her anında ailenin yanında olunduğunu hissettirmeyi gerektirir.

Sonuç olarak şehadet Türk toplumunun ruhsal ve sosyal dokusunu bir arada tutan en güçlü harçlardan biridir. Vatanı ve Allah yolunda canını verenlerin motivasyonu geride kalanların ise bu kaybı bir şeref madalyası gibi taşıması millet olma bilincinin en saf halidir. Şehit ailelerinin psikososyal analizi bize gösterir ki acı ne kadar büyükse inanç ve toplumsal dayanışma o kadar güçlü bir iyileştiricidir. Bu kutsal emanete sahip çıkmak sadece bir görev değil vicdani bir zorunluluktur.

Yazar: Prof Dr Ekrem Çulfa

Şehitlik mertebesi nedir, Şehit aileleri psikolojisi nasıldır, Yas süreci nasıl atlatılır, Travma sonrası büyüme nedir, Prof Dr Ekrem Çulfa kimdir, Şehit yakınlarına nasıl destek olunur, Vatan sevgisi psikolojisi nedir, Manevi dayanıklılık nasıl artırılır,